تندیس

معمولا طراحی و ساخت تندیس هر دو به عهده تندیس کار است، به عبارتی او هم نقش یک هنرمند و هم یک صنعتگر را دارد، بنابراین باید از انواع تکنیک های ساخت آگاهی داشته باشد. خیلی از تندیس ها به وسیله دست ساخته می شوند و حتی اگر بخش هایی به روش دیگر ساخته شوند، در نهایت هنر دست صنعتگر است که به آن معنی می دهد.

روش ها و تکنیک های به کار رفته در تولید تندیس می تواند ترکیبی از ریخته گری، لعاب کاری، تزئین و پخت، کنده کاری، ورق فلزی، آهنگری، جوشکاری و … باشد.

روش های ساخت تندیس

معمولا روش ساخت یک تندیس به صورت: تعیین هدف کارفرما یا تندیس کار، طراحی، انتخاب مواد متناسب با طرح و در نهایت ساخت و در مواردی نصب است.

فرآیند فیزیکی و عملی تولید تندیس بستگی به جنس مواد و روش های مورد نیاز برای شکل دهی به آن مواد دارد. برای مثال گاهی برای ساخت باید یک نوع سنگ یا چوب خاص را برش داده و پس از آن به اندازه و شکل مناسب آن را تراشیده تا بتوان مراحل حکاکی را انجام داد.

پس از آن نیز برای افزایش عمر و کیفیت تندیس، هنرمند از روش های مختلفی مانند پتینه کاری، صیقل، روکش فلزی، طلا کاری، منبت کاری و رنگ آمیزی استفاده می کند. در این مقاله برخی از  تکنیک های تندیس سازی معرفی می شود.

کنده کاری

ویژگی های روش کنده کاری برای هر ماده ای که در ساخت استفاده شود، یکی است. تندیس کار ابتدا یک حجم بدون فرم دارد و پس از اینکه توده و بخش های اصلی را مشخص نمود، آنگاه روی جزئیات بیشتر کار می کند. پس از این مراحل فرآیندهای ارتقا کیفیت اعمال می شود. فرآیند کنده کاری نظم خاصی به تندیس می دهد و روند اعمال تغییرات از بزرگ به کوچک باعث وحدت در کار می شود.

با اینکه معمولا تندیس کاران یک فرم اولیه دارند، زمانی که شروع به کار می کنند همراه با فرآیند و متناسب با جنس ماده، کار را توسعه می دهند.

کنده کاری به صورت غیر مستقیم

روش کنده کاری به صورت غیر مستقیم در قرن 19 و 20 بسیار رایج بوده و اکنون نیز تا حدی کاربرد دارد. در این روش ابتدا شکل مورد نظر به وسیله خاک رس ساخته می شود و سپس در قالب گچ گذاشته می شود. پس از آن به صورت مکانیکی مدل چوبی یا سنگی از روی این طرح ساخته می شود.

اگرچه این روش به اندازه کنده کاری مستقیم ظرافت و زیبایی ندارد اما لزوما به معنی کیفیت پایین آن نیست و بستگی به نوع کار و طراحی آن دارد.

مدل سازی تندیس

مدل سازی تا حدی روند مخالف با کنده کاری دارد. در این روش ساخت تندیس از دورن به بیرون پیش می رود و از متریال پلاستیکی، بتن، رس، گچ، چوب لاستیک، رزین های مصنوعی، موم و در مواردی فلز مذاب استفاده می شود. پس از رسیدن به طرح کلی، کار با موادی چون گچ، فلز، فایبر گلاس و بتند پوشش داده می شود.

ساخت و مونتاژ

ساخت و طراحی تندیس در این روش به صورت قطعات جداگانه است و با روش تراش و مدل سازی تفاوت فراوانی دارد. این نوع تندیس از قطعات پیش ساخته فلزی، میله ها، صفحات، بلوک، الوار، شیشه، پارچه و اتصال آنها به یکدیگر ساخته می شود.

در حقیقت هنرمند مجموعه ای از اشیا که شکل خاصی ندارند را به یک فرم معنی دارد تبدیل می کند. روش های زیادی نیز برای اتصال این قطعات به هم وجود دارد. این روش ها شامل جوشکاری، پیچ، پرچ، لحیم کاری، نازک کاری چوب و اتصال با چسب قدرتمند است.

تندیس فلزی

به علت روش های مختلفی که در این نوع تکنیک قابل استفاده است، هنرمند توانایی این را دارد که در طیف وسیعی فعالیت کند. اسکلت فلزی، فرم های پیچیده و منحنی ها در این روش به راحتی قابل ساخت هستند. علاوه بر این کار بسیار تمیز و دقیق می شود و کیفیت و عمر بالایی نیز خواهد داشت.

فلزی که در این روش استفاده بیشتری دارد فولاد نرم است. البته فلزهای دیگر را نیز می توان به آسانی جوش داد. فرآیند آهنگری و جوشکاری، فلز را به راحتی فرم می دهد و مقاومت آن را نیز افزایش می دهد.