جستاری بر عکاسی با تلفن همراه
رضا جلالی: در ابتدای پیدایش تلفن همراه هیچکس تصور نمیکرد روزی فرا برسد که جهان رسانه توسط این وسیله به چالش کشیده و اینگونه دچار تغییر شود.
پس از تلفیق چندین امکان تکنیکی و الکترونیکی گوناگون اکنون شما در حجمی بسیار کوچک وسیلهای در دست دارید که چندین کار را هم زمان انجام میدهد. تلفن همراه، دوربین عکاسی، دوربین فیلمبرداری و حتی استفاده از صفحههای اینترنتی امکانهای ویژه این پدیده قرن بیست و یکم است.
یکی از بخشهای قابل توجه این سختافزار، دوربین عکاسی آن است که در روزهای ابتدایی تنها وسیلهای بود برای سرگرمی صرف و نگاه جدی عکاسان حرفهای را به خود جلب نمیکرد. اما با گذشت زمان و به خصوص پس از وصل شدن سهل و آسان تلفن همراه به اینترنت و امکان انتقال تصاویر و دیگر دادههای دیجیتالی این اتفاق همچون یک انفجار بزرگ جهان عکاسی دیجیتال را متحول کرد و پس از چندی نیاز به ثبت عکس و فیلم از وقایع را به وسایل حرفهای مرتفع کرد.
از سویی دیگر سرعت و حجم کم این وسیله مزیت دیگری بود برای جایگزینی آن با وسایل حرفهای روندی که در نهایت باعث به وجود آمدن پدیده دیگری با نام شهروند – خبرنگار شد.
در چند سال اخیر (5 سال گذشته) بسیاری از عکاسان حرفهای در جهان با استفاده از تلفن همراه تصاویری خلق کردهاند که شاید پیش از این با دوربینهای حرفهای ثبت آنها امکانپذیر نبود.
به طور حتم در مزایای چنین کنشی مقالههای بسیار و سخنرانیهای طولانی را خوانده و شنیدهاید اما این پدیده را چندان هم نمیشود چنین سادهانگارانه و در شکل کنونی جایگزین وسایل قبلی کرد.
در شکل نخست بحث کیفیت عکسهایی است که توسط این وسیله ثبت میشود. این تصاویر به هیچ وجه مناسب چاپ و حتی ارایه بر روی اینترنت نیستند. کیفیت نازل این عکسها بزرگترین نقطه ضعف است و همچنین اندازه کوچک عدسی دوربین که رابطه مستقیمی با کیفیت عکس دارد و از سویی افزایش کیفیت دیجیتالی و فشردگی واحدهای تشکیل دهنده عکس هر چند سعی دارند به شکل غیرواقعی کیفیت تصویر را افزایش دهد اما در حال حاضر چندان دلچسب عمل نکرده است.عدم استفاده از عدسیهای چندگانه در یک لنز و همچنین پوششهای ضد اعوجاج تصویر، نور و رنگ باعث افت کیفیت تصویر نهایی شده اند.
هر چند این روزها در بسایری از نشریه های معتبر جهان عکس هایی چاپ یا منتشر می شود که توسط دوربین همین تلفن های همراه ثبت شده اما بی شک این اجبارهای زمانی و مکانی است که چنین رفتاری را حادث شده و روندی پذیرفته در میان رسانه های امروزین نیست.یا در همین تهران هستند نمایشگاه های عکسی که تصاویر تولید شده توسط تلفن همراه را در قاب و به شکل چاپ شده بر دیوار خود می بینند.اما بی شک این ساختار نقض رفتاری است که در ایتدا بر این وسیله متصور شده اند.
از سویی دیگر این روزها به هر مکان توریستی که در سراسر جهان پای میگذاری با هجمهای از آلودگی تصویری تلفنهای همراه و گاه تبلتهایی روربرو میشوی که توسط بازدیدکنندگان بالا گرفته شده تا تصویر غیر واقعی فضایی را ثبت کند که تنها با فاصلهای لمسپذیر و حقیقی از او قرار گرفته است. روندی که ادامه آن باعث قطع ارتباط لمسی و تجربهگری رویارو با جهان و تجربههای مجازی از اتفاقی است که تنها خاطره تصویری از آن مورد بسنده قرار میگیرد.
کنشی که این روزها بیشتر شبیه نوعی بیماری بشر بر اثر هضم مدرنیست بیپایه و روشمندی مناسب و منطبق بر هستی است. در نهایت ورود به جهان عکاسی دیجیتال از دریچه دوربین تلفن همراه پدیدهای ناگزیر است اما حرکت در آن آدابی دارد که باید بیش از اینها آن را مورد مداقه قرار داد. همچنین عکاسی با این وسیله خود جهانی قابل تامل است که هنوز جستارهای زیباییشناسانه و تفکری آن قالبی مشخص نیافته است که در حال حاضر و با توجه به وسایل ثبت کننده گریبان این آثار را میگیرد. دلیل چنین اتفاقی در واقع شیوه ثبت تصویر در این وسیله و فرایند محدود اپتیک عکاسی است که به شکل صحیحی اتفاق نمیافتد.
بی شک جای جای این بحث مکانی است برای بسط و طرح نظرگاه های دیگر که در این مجال نمی گنجد.بحثی که حضور صاحب نظران عکاسی و رفتار شناسان اجتماعی در آن خالی است.
منبع خبر: هنرآنلاین