خلاصه: بج لباس تکهای کوچک از یک نماد است که بر مکانهای مختلفی روی لباس (سینه، بازو، ران، یقه و غیره) نصب میشود. بجها حاوی پیغام و شعار یا بیانگر گروهی خاص هستند. بجهای لباس ابزار شناسایی مهمی در یونیفرمهای نظامی و سایر لباسهایی هستند که در برخی مراکز خاص بکار میروند. جمع آوری بج سینه سرگرمی مورد علاقه افراد زیادی در دنیا است.
بج سینه چیست؟ بج لباس تکهای کوچک از یک نماد است که بر مکانهای مختلفی روی لباس (سینه، بازو، ران، یقه و غیره) نصب میشود. بجها حاوی پیغام و شعار یا بیانگر گروهی خاص هستند. از بجها برای نشان دادن علاقه به یک گروه یا علاقه به ایدئولوژی خاص نیز استفاده میشود. بجهای لباس ابزار شناسایی مهمی در یونیفرمهای نظامی و سایر لباسهایی هستند که در برخی مراکز خاص بکار میروند. قدمت استفاده از بج روی لباس به هزاران سال قبل باز میگردد، جایی که از آن برای شناسایی فرمانده و ردههای مختلف سربازان در خاورمیانه، مدیترانه، چین، هند و آمریکای جنوبی استفاده میشد. بعدها تولید و طراحی بج به شکل هنر درآمد و ظرافت و زیبایی نیز چاشنی آن شد. از بجها در، دربارهای سلطنتی و حتی مکانهای مذهبی نیز استفاده میشد. در واقع میتوان گفت بج سینه هم در مردان و هم در زنان علاوه بر نمایش پیامی خاص، کاربرد تزئینی نیز دارد. جمعآوری بج سینه سرگرمی مورد علاقه افراد زیادی در دنیا است. واحدهای نظامی آمریکایی از بجهای سینه برای اولین بار در جنگ سال 1812 و جنگ سال 1845 با میکزیکیها استفاده کردند. هر چند استفاده از آنها به شکل نوین و به ترتیبی که امروز میشناسیم نبود اما برای اولین بار استفاده از بج سینه در آمریکا ثبت شده است. از این بجها به عنوان ابزاری جدید در یونیفرمهای مدرن پس از جنگ جهانی اول و زمانی که واحدهای محدود با هدف خاص تاسیس شدند، رونمایی شد. آمریکا در جنگ جهانی دوم از بج لباس جداگانهای برای نیروهای دریایی، هوایی و زمینی خود استفاده کرد.
بج سینه فلزی تولید بج سینه جنس بج سینه معمولا از پارچه، فلزات (آلیاژهای مسی، برنجی و …)، PVC و بچهای بافته شده پشمی دارای نقش برجسته است. تولید بج سینه قدمت بسیاری دارد و هنری قدیمی است. تولید بجها معمولا از طریق دست انجام میگیرد و به تازگی ماشینهایی برای ساخت آن به صورت اتوماتیک ساخته شدهاند. در واقع در اواسط قرن بیستم بود از دستگاههای گلدوزی شفلی برای تولید بج سینه پارچهای استفاده شد. امروزه با استفاده از ماشین ابزار کامپیوتری پرسرعت، بجها به صورت انبوه تولید میشوند. با این حال روال کلی تولید بج یکسان است. ابتدا پارچه برش داده میشود. به منظور جلوگیری از لوله شدن لبههای پارچه آن را گرم میکنند و طرح مورد نظر را به پارچه میدوزند. برخی بجها دارای یک زیرلایه و طرح اصلی هستند. بدین منظور ابتدا زیرلایه نصب شده و دوباره پارچه گرم میشود، سپس طرح اصلی بر روی آن قرار میگیرد. برای تولید بج سینه فلزی و PVC باید فرآیند ریختهگری انجام شود. بدین منظور در ابتدای کار قالب بج در اندازه مدنظر ساخته میشود. سپس فلز یا PVC ذوب شده و در قالب قرار میگیرند. پس از انجماد، بج تولید شده رنگآمیزی میشود. روشهای مختلفی برای نصب بج به لباس وجود دارد. بجها را میتوان به لباس دوخت، یا میتوان آن را به طور موقت با سنجاق و سوزن به لباس وصل کرد. برخی بجها را با چسبهایی که با گرما فعال میشوند به لباس ضمیمه میکنند. بجهای سینه فلزی، به واسطه سوزنی که در انتهای آنها تعبیه شده است به لباس وصل میشوند. تولید بج سینه در ارتش آمریکا زیر نظر موسسه هرالدری است. قوانین متعددی در مورد این موجود دارد که همزمان از چه تعداد بج میتوان استفاده کرد. در واقع این موسسه است که تصمیم میگیرد بجها چگونه نمایش داده شوند، کجا قرار بگیرند و نماد و پیام آور چه باشند. در این موسسه برای هر شرکت تولید کننده بجهای سینه، نشان خاصی در نظر گرفته شده تا مشخص شود کدام شرکت این محصول را تولید کرده است. طراحی و استفاده از بج تولید شده توسط یک شرکت خاص توسط دیگر شرکت ممنوع است. صنعت تولید بج سینه در انحصار چند شرکت بزرگ است. شرکت تولید بج شیکاگو که در سال 1890 تاسیس شده قدیمیترین شرکت در این زمینه است. سایر شرکتها عبارتند از: لایون برادرز (تاسیس در سال 1899)، شرکت تولید بج سینه سنت لوییس (تاسیس در سال 1897)، شرکت A-B امبلم و شرکت پین امبلم (تاسیس در سال 1947). همانند بسیاری از شرکتهای نساجی در آمریکا، تولید بجها به طور گسترده به خارج از این کشور، عموما جنوب شرق آسیا، منتقل شدهاند.
بج سینه پارچه ای کاربرد بج سینه از گذشته تا به حال مکان قرارگیری بج اهمیت بالایی دارد. به عنوان مثال در یونیفرمهای نظامی از بج به عنوان نشاندهنده درجه افراد استفاده میشود. بجهایی که روی آستین لباس نصب میشوند نشان دهنده درجه کمتری هستند، در حالی که بجهای نصب شده روی شانه نشاندهنده درجه بالاتر و مرتبه بیشتری هستند. بجهای استفاده شده روی سینه و یقه نشان دهنده رسته، گروه و یگان افراد میباشد و نیز از آنها برای ثبت اسم سربازان نیز استفاده میشود. هر بج یک نماد است و حاوی پیامی خاص است. از بج روی سینه برای بیان دسته و هدف گروههای نظامی استفاده میشد. هر گروه طرحی منحصر به فرد دارد و با بج خاص خود نشان داده میشود. به عنوان مثال در صنعت هواپیمایی، نشان خلبان که که به صورت بج سینه نصب میشود، با نشان کمک خلبان و مهمانداران متفاوت است. از بج سینه در صنعت هوافضا برای نشان دادن ماموریت استفاده میشود. از بج سینه در تیمهای ورزشی و شرکتها نیز استفاده میشود، بدین صورت که تیمها لوگو خود را چاپ کرده و روی لباس نصب میکنند. امروزه بج لباس در سازمانهای دولتی نیز استفاده میشود. مشاغل مختلفی همچون آتش نشانها، اورژانس، پزشکان به فراخور شغل خود از بج سینه استفاده میکنند. امروزه بجهای سینه کاربرد تبلیغاتی نیز پیدا کردهاند. گاهاً میبینیم که نماینده شرکتها لباسهایی میپوشند که نشان شرکت روی آن نصب شده است و با اهداف تبلیغاتی استفاده میشود.