پسری که پدر گرافیک ایران شد

چهارشنبه 4 شهریورماه سالروز تولد مرتضی ممیز پدر گرافیک نوین ایران است.

79 سال پیش در چنین روزی درخاندان ممیز، در یکی از محله‌های تهران پسری به دنیا آمدکه نامش را مرتضی خواندند.

شاید در آن زمان پدر مرتضی هرگز گمان نمی‌برد که روزی پسرش را پدر گرافیک نوین ایران بنامند، اما مرتضی با تلاش و کوشش و به دلیل علاقه‌ای که به هنر داشت توانست آرام آرام به موفقیت رسیده و با خلق آثار جدید جایگاه خود را در گرافیک ایران تثبیت کند و بعدها او را به نام پدر گرافیک نوین ایران بشناسند.

مرتضی ممیز در سال 1344 تحصیلاتش را در مقطع كارشناسی در دانشكده هنرهای زیبا به پایان رساند. اندكی بعد برای ادامه تحصیل راهی فرانسه شد و در سال 1347 كارشناسی‌ ارشد هنرهای تزیینی خود را از مدرسه هنرهای تزیینی پاریس دریافت كرد.

ممیز از اواخر دهه 30، فعالیتش را در رشته طراحی گرافیك آغاز كرد و مدیریت هنری و طراحی نشریات بسیاری از جمله “كتاب هفته”، “كیهان هفته”، “فرهنگ”، “كاوش”، “نگین”، “رودكی”، “فرهنگ و زندگی”، “كلك” و “بخارا” را بر عهده داشت.

برپایی 10 نمایشگاه اختصاصی در تهران و دو نمایشگاه اختصاصی در آلمان و همچنین شركت در 75 نمایشگاه گروهی در ایران، آلمان، فرانسه، آمریكا، بلژیك، فنلاند و یوگسلاوی از جمله فعالیت‌های هنری اوست. عضویت در هیئت علمی دانشكده هنرهای زیبای دانشگاه تهران، انجمن بین‌المللی طراحان گرافیك و ریاست هیئت مدیره انجمن طراحان گرافیك ایران از دیگر فعالیت‌های این هنرمند است.

مرتضی ممیز در طول حیات خود جوایز و افتخارات بسیاری را از آن خود كرد كه نشان درجه‌یك فرهنگ و هنر جمهوری اسلامی ایران در سال 1383 و انتخاب از سوی سومین همایش چهره‌های ماندگار در سال 1382 از جمله آن‌هاست.

پدر گرافیك ایران، پس از سال‌ها فعالیت مستمر هنری در روز شنبه 4 آذرماه 1384 در سن 69 سالگی بدرود حیات گفت و به دیار باقی شتافت.

ممیز در طی این سال‌ها فعالیت‌های مختلفی در زمینه هنر داشت که بخشی از آن‌ها بسیار دیده شد و بخشی دیگر کم‌فروغ بودند. در زیر به بخشی از آن‌ها اشاره شده است.

معروف‌ترین لوگوهای مرتضی ممیز کدامند؟

لوگوی موسسه استاندارد

لوگوی شهرداری تهران

لوگوی سازمان آتش نشانی

لوگوی سازمان چای

ممیز دستی هم بر نقاشی داشت که در زیر به چند نمونه اشاره می‌کنیم:

ممیز علاوه بر این در بخش‌های دیگر نیز حضور فعالی داشت که منتخبی از فعالیت‌های او را در زیر می‌خوانید:

كتاب‌:
طراحی و نقاشی(3جلد)، آموزش و پرورش (1351)
طراحی گرافیك چیست؟ (1352)
هنر گرافیك در ایران (1353)
طرح تزیینی و نقشه‌كشی (1354)
نشانه‌ها (1362)
پلاكارد / پوستر (1363)
طراحی اعلان (1363)
تصویر و تصور “مجموعه طراحی‌های مرتضی ممیز برای نشریات”، اسپرك ( 1368)
تصویرگری و تخیل (1368)
طراحی جلد كتاب (1380)
طراحی اعلان (جلد2)، مركز (1381)

تئاترطراحی صحنه و لباس:
دیكته و زاویه “ساعدی- رشیدی” (1347)
سیاه‌زنگی مرد فرنگی “كاردان-مغفوریان” ( 1349)
پرواربندان “ساعدی-جعفری” (1349)
لئوكادیا “ژان آنوی-سمندریان”
وای بر مغلوب “ساعدی-رشیدی” (1350)
مرگ پیشه‌ور “میلر-شیراندامی” (1351)
بازرس “گوگول-انتظامی” (1351)
سیاوش بر باد “نصیریان” (1352)
من به باغ عرفان “صابری” (1370)
پیروزی در شیكاگو “رشیدی” (1370)
فیلم:
ستارخان، علی حاتمی (1352)
طبیعت بی‌جان، شهید ثالث (1354)
كارگردانی فیلم:
كارگردانی و طراحی سه فیلم كوتاه (1350)
یك نقطه سبز (1351)
سیاه پرنده (برای كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان) (1352)