ساخت تندیس
در تندیس
در طول تاریخ بسته به نوع ماده ای که در ساخت تندیس استفاده می شود، از روش های مختلفی چون برش، قالب بندی، تراش و… باید استفاده کرد. شکل دهی مواد برای نشان دادن پیام خود هنری زیباست. بنابراین باید ویژگی هر ماده و متریال را به درستی بشناسیم تا بتوانیم به هدف خود از طراحی تندیس برسیم.
اگر هدف تندیس ساز یا کارفرما استفاده از مواد طبیعی باشد می توان از متریال هایی چون سنگ، خاک رس، فلز، چوب، گچ، سفال و حتی عاج استفاده نمود. در این مقاله هر کدام از این مواد به صورت خلاصه توضیح داده می شود.
استفاده از سنگ ، سنگ ماده اصلی برای ساخت انواع مجسمه و تندیس بوده است. دلیل آن هم مقاومت بالا در برابر انواع آب و هوا است در نتیجه برای استفاده در محیط خروجی مناسب است. علاوه بر این به دلیل بافت سنگ، می توان از انواع کنده کاری استفاده نمود.
از آنجا که سنگ بسیار سنگین است و فاقد مقاومت کششی است، اگر به صورت ظریف تراش داده شود و به درستی طراحی نشود، به سادگی می شکند. البته برخی سنگ ها مانند مرمر سبک تر هستند و احتمال شکستن آنها کمتر است.
یکی از ویژگی های بارز سنگ که متریال های دیگر فاقد آن هستند، رنگ های طبیعی و زیبای آن است. حتی برخی از سنگها رنگ های ترکیبی دارند.
استفاده از چوب در تندیس
چوب انواع مختلفی دارد و به راحتی برش می خورد، علاوه بر این مقاومت کششی بالایی دارد و آزادی بیشتری به هنرمند می دهد تا تندیس مورد نظر خود را بسازد. از هر دو چوب سخت و چوب نرم برای مجسمه سازی استفاده می شود. البته چوب فقط برای فضای داخلی مناسب است و تغییر دما و رطوبت می تواند آن را از بین ببرد.
به کمک چوب می توان الگوهای ظریفی اجرا نمود. این متریال رنگ های زیبایی دارد و حالتی گرم نسبت به سنگ دارد. از قرن بیستم به بعد در تندیس های چوبی از ابزارهای اتصالی مانند پیچ و مهره و چسب استفاده فراوان شد و در نتیجه انعطاف بیشتری به کار داد.
استفاده از فلز در تندیس
به دلیل ارزش فلز نسبت به متریال های دیگر، اکثر تندیس های قدیمی به غارت رفته اند به همین دلیل آثار کمی به جای گذاشته است.
فلزی که در تندیس بیشترین استفاده را دارد، برنز است که آلیاژی از مس و قلع می باشد. اما از فلزات دیگری چون طلا، نقره، آهن، برنج و سرب نیز استفاده می شود. جلا و انعکاس پذیری فلز در کیفیت آن نقش مهمی دارد و بسیار ارزشمند است.
فلزات، مقاومت و استقامت کششی بالایی دارند و آزادی در طراحی بیشتری نسبت به سنگ و چوب بدون نگرانی از شکستن دارند، به همین علت در ساخت تندیس برنزی نیازی به استفاده از پایه قوی نیست.
استفاده از خاک رس در تندیس
خاک رس از رایج ترین و در دسترس ترین موادی است که برای تولید تندیس استفاده می شود. این ماده از گذشته تا کنون در تمام فرهنگ ها کاربرد داشته و از اصلی ترین مواد ساخت می باشد. البته در دوره مدرن بیشتر به عنوان متریالی برای یک مدل پیش ساخته است.
خاک رس به راحتی شکل می گیرد و قابلیت اجرای تمام نکات ظریف را دارد و پس از خشک شدن می توان آن را تراش داد.
استفاده از گچ و رزین در ساخت تندیس
سولفات آهک(گچ پاریس)برای قالب بندی و مدل اولیه تندیس استفاده می شود. تندیس کاران در گذشته از این ماده برای ریخته گری استفاده می کردند و اکنون نیز در کارگاه های تندیس سازی از آن استفاده می شود.
پس از مخلوط شدن با آب، گچ سفت می شود و به راحتی می توان آن را تراش داد. البته می توان مواد دیگری نیز به گچ اضافه نمود و آن را برای ساخت نیز استفاده نمود اما در کل مقاومت و کشش کمی دارد.
استفاده از سفال در ساخت تندیس
سفال ها دو بافت درشت و صاف دارند و تنوع رنگی شامل خاکستری، صورتی، قرمز، سفید و گلی نیز دارند. تندیس های سفالی را می توان با انواع لعاب طراحی نمود.
بسیاری از تندیس ها در گذشته از سفال ساخته می شدند. مشهورترین این تندیس ها، آثار تاناگرا است. کشورهایی مانند چین و ایتالیا در آثار هنری خود از سفال استفاده فراوان داشتند.
سفارش ساخت تندیس