وبلاگ

گذر هراسی، زمستان و نور در گالری‏‌های تهران/ نگاهی به افتتاحیه شش نمایشگاه تجسمی

گالری‎های تهران این جمعه شاهد ۱۷ افتتاحیه بودند که از میان آن‌ها نگاهی به شش نمایشگاه داشته‎ایم.

گالری‌های؛ آن، طراحان آزاد، محسن، آرته، سیحون و راه ابریشم پارک لاله، شش گالری هستند که در گزارش این هفته گالری‏‌گردی به آن‌ها پرداخته‏‌ایم.

آثار تازه بیژن بصیری در نگارستان آن

“نور” عنوان نمایشگاهی است که بیژن بصیری پس از نمایش آثارش در موزه هنرهای معاصر، این بار در نگارستان آن برگزار کرده است. در این نمایشگاه یک اثر حجم و دو چیدمان از بصیری به نمایش گذاشته است. بصیری در این آثار از نور سخن می‌‏گوید، نوری بی‎همتا که زندگی می‌‏بخشد و به مغز جان می‌‏دهد. چیدمان‌‌های بصیری در فضایی اسطوره‎ای خلق شده‎اند و از مجموعه‎های “هرمس” و “آیینه‎ خورشیدی” هستند. “آیینه خورشیدی” که بین سال‎های ۱۹۸۸ تا ۲۰۱۵ ساخته شده‎اند. این حجم‌ها در دو شکل دایره و مربع یا مربع مستطیل ساخته شد‌ه‌اند و جنس آن‌ها از فولاد است. این آیینه‎‌ها که فولاد صیقلی اما خراش خورده‎ای هستند به آن اشکالی شباهت دارند که از به هم زدن آب و انعکاس نور در این شکستگی، پدید می‌‏آیند. در واقع آنچه ضامن بقای این آینه‎هاست نور است، بدون نور کافی آن‌ها همچون هر آینه دیگری دیده نخواهند شد گرچه آن‌ها بیش از آنکه ظاهر مخاطب را به او نشان دهند برخلاف آینه‏‎های واقعی می‌‏‌توانند بازنمایی چالش‌ها، ایده‌ها و افکار درونی هر کسی باشند که به آن‌ها نگاه می‌‏‌کند. “هرمس” نیز در فاصله سال‎‎های ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۵ از آهن، سنگ‎های آتشفشانی، گرافیت و گرد مرمر ساخته شده است. این چیدمان از پایه‌های آهنی به ارتفاع ۲ متر تشکیل شده است که روی هر یک از آن‌ها حجمی به شکل توده‎ای از گدازه قرار دارد که تداعی‌کننده سرهای حیوانات و به ویژه هیولاهای ابتدایی مانند دایناسورهاست.

“گذر هراسی” در گالری طراحان آزاد

سمانه احمدی گردآورنده نمایشگاه گروهی “گذر هراسی” که آثاری از پرستو فروهر، رزیتا شرف‌جهان، ماندانا مقدم، کتایون کرمی، سیمین کرامتی، الهه مقدمی، شادی قدیریان، گوهر دشتی، صالح تسبیحی، پروین شکری، علی‌رضا نکویی، نسیم تقی‌پور، بهروز حشمت، نسیم گلی و نازنین خسرونیا را برای این نمایشگاه انتخاب کرده است حضور اجتماعی زنان را به عنوان مفهوم کلی پروژه خود انتخاب کرده است. موضوعی بحث‎برانگیز اما تاریخی که نزدیک یک قرن است به موضوع هنر بدل شده است، هرچند در این فرصت یکصد ساله و با همه تغییراتی که به وجود آمده است سوالات اصلی همچنان باقی هستند و کسی به آن‌ها پاسخ نداده است. پاسخ ندادن به این سوال که زنان کجا به حقوق اجتماعی خود می‌‏رسند اما موجب شده است که همچنان سهم آن‌ها از حیات اجتماعی خشونت باشد. چه در شکل عیان آن مانند اسیدپاشی و چه در اشکال نهفته‌ترش مانند مزاحمت در یک تاکسی. هنرمندان در “گذر هراسی” به این سوالات پرداخته‎اند، آن‌ها را دوباره مطرح کرده‎اند و‌گاه در پی پاسخ به آن‌ها برآمده‎اند و کوشیده‎اند در نقاشی، چیدمان و ویدئوهای خود باز هم این پرسش‎‌ها را بیان کنند.

شش روایت از “زمستان” در گالری محسن

مهرداد افسری “زمستان” را به عنوان فصل مشترک مجموعه‏ عکس‌های خود و پنج هنرمند عکاس دیگر؛ علیرضا فانی، کیارنگ علایی، مهدی مقیم‏‌نژاد، مهدی عبدالکریمی و رامیار منوچهرزاده انتخاب کرده است. مجموعه‎های این نمایشگاه اما در نگاه اول ممکن است همگی درباره زمستان نباشد و به شکل مشخص تنها کیارنگ علایی و مهدی مقیم‎نژاد از فضای بصری و ملموس فصل زمستان در عکس‎‏های خود استفاده کرده‎اند. همین نکته نشان می‌‏دهد که زمستان نه به عنوان یک موضوع صرف بلکه به لحاظ مفهومی مورد نظر مهرداد افسری بوده است. او و سه هنرمند دیگر این نمایشگاه با حذف برف و مه و سرما در کارهای خود تلاش کرده‎اند تا آنچه برای ایشان معنای زمستان داشته است یا زمستان استعاره‎ای از آن‌ها بوده است را به تصویر بکشند. در این میان نگاه علایی و مقیم‎نژاد نیز به زمستان خالی از جنبه‏‌های استعاری نیست، این دو مجموعه گرچه صحنه‎هایی از زمستان را نشان می‌‎دهند اما جنبه مفهومی و استعاری آن‌ها همچنان حفظ شده است.

تاریخ از زبان شیرهای سنگی در گالری سیحون

همیشه عادت داشته‎ایم که که تاریخ را در کتاب و روی صفحات کاغذین بخوانیم، صادق ادهم اما تاریخ را به شیوه‎ای دیگر اما باز هم با بهره‌گیری از کاغذ برای ما روایت کرده است. شیرهای سنگی او از پاپیه ماشه ساخته شده‌اند و او با استفاده از جوهر و شیوه خالکوبی آن‌ها را مزین به نشانه‎هایی کرده است که تاریخ صد و چندسال گذشته ایران را بازگو می‌‎کنند. شیرهایی که خود بخشی از تاریخ جنوب غرب ایران هستند و نمونه‌های واقعی آن‌ها یادبودی برای مرگ بزرگان بوده است و این بار به وسیله صادق ادهم چنان تغییر کرده و خالکوبی شده‎اند که بتوانند جایگاه رفیع امیرکبیر، بی‌کفایتی احمد شاه، مکر مهد علیا و معلولیت توام با قدرت موجود در آغامحمد خان قاجار را بیان کنند. به لحاظ فرم ادهم در شیرهایی که ما به عنوان “شیرسنگی” می‌‎شناسیم تغییرات بسیاری داده است، او برای آن‌ها متناسب هر شخصیت سری جدید طراحی کرده است و با دادن حالت ایستاده یا نشسته به این شیر‌ها کوشیده است میزان قدرت آن‌ها را نشان دهد.

بودن در میان قاب در گالری آرته

شفق کلهر در مجموعه عکس‎‌هایش در گالری آرته، خود را در میان قابی قرار داده است تا به واسطه آن قاب بتواند روزمرگی‌های زنی که هم هنرمند است، هم مادر و هم همسر را به تصویر بکشد. او آینه را به عنوان قاب خود انتخاب کرده است، قابی که می‌‎تواند ابزاری برای خود‌شناسی باشد، خودی که این بار نه به تنهایی بلکه در کنار خانواده و اشیای خانه معنی می‌‎شود. تلاش کلهر در این مجموعه اما به نوعی بیان شخصی یا حدیث نفس محدود نمی‌‏شود، او فضای بسیاری را برای تنفس به مخاطب خود اختصاص داده است، عکس‌‏های او یک آلبوم خانوادگی که در گالری نمایش داده شده باشد نیستند، او این فرصت را به مخاطب می‌‏دهد که از منظر این عکس‎‌ها روزمرگی‎های زنان دیگر یا خودشان را نیز ببینند. فضاهایی که آدمی فرصتی برای بودن دارد و خوشی‎‌ها و حسرت‎‌هایش را در آن سپری می‌‎کند.

کهریزک؛ پنجره‎ای رو به حیات در گالری راه ابریشم پارک لاله

آسایشگاه خیریه کهریزک نام آشنایی برای عکاسان ایرانی از گذشته تا حال بوده است و کمتر عکاسی را می‌توان پیدا کرد که تابه حال نامی از این مجموعه بزرگ خیریه نشنیده باشد. آسایشگاه خیریه کهریزک از بدو تأسیس آن در اوایل دهه ۵۰ مورد توجه عکاسان و همین‌طور فیلمسازان بسیاری قرار گرفته است. آنچه تابه حال از مجموعه کهریزک در غالب عکس نمایش پیدا کرده، صرفا به صورت مستند و مطبوعاتی بوده و کمتر در زمینه هنری برخورد تأثیرگذاری دیده شده است.

مهدی وثوق‌نیا کیوریتور نمایشگاه عکس “کهریزک پنجره رو به حیات” به همراه  27 عکاس حال روایتی هنری از این مکان را در گالری راه ابریشم پارک لاله ارائه کرده است.

عکس‌ها این نمایشگاه هم رنگی و هم سیاه و سفید با گرایش‌های مستند و هنری یا فاین آرت تهیه شده‌اند. و نمایشگاه گردان در انتخاب آثار سعی کرده رویکرد “زندگی” در آثار دیده شود. با توجه به این‌که موضوع اصلی کاملا تلخ است، اما هنرمندان این نمایشگاه  سعی کرده‌اند عکس‌ها در عین تلخی، لطافت نیز داشته باشند و بین لطافت و تلخی یک تعادل ایجاد شود.

در این نمایشگاه آثاری از ساناز الوندی، ارسلان امانتی، مهرداد امینی، مجتبی پناهی، حامد جابرها، مجید جهانبخش، زیبا خدایی، عرفان دادخواه، مهری رحیم زاده، مهدی رضاسلطانی، علی رنجبران، روزبه روزبهانی، پدرام سالمی، حامد سوداچی، آیین شاهرودی، نازنین طباطبایی یزدی، مسعود علی پوریان، فرزانه قدیانلو، هادی قیدی، سیاوش گراوند، میثم محفوظ، سحر مختاری، مهدی مرادپور، منصوره معتمدی، نغمه مقصودلو، فرهاد منطق و روشن نوروزی به نمایش درآمده است.

منبع خبر : هنرآنلاین